Szlakiem architektury
Stalowa Wola – miasto art-déco
Stalowa Wola nadal jest jednym z najmłodszych polskich miast. Pojawiła się wśród lasów w latach 30. XX wieku na gruntach ubogiej flisackiej wsi Pławo. Tempo powstawania tego wyjątkowego miasta do dziś intryguje, ale i zawstydza. To miasto wypada odwiedzić. Choć nie ma tu zabytków gotyku czy baroku, to jest - art-déco!
Przed podróżą warto sięgnąć po książkę „Sztafeta" pióra nieodżałowanego Melchiora Wańkowicza. Opisał on bardzo szczegółowo i pięknie awans ekonomiczny i społeczny tych ubogich okolic, który dokonał się w latach 1937-1939 w związku z budową Centralnego Okręgu Przemysłowego. Z punktu widzenia turysty-krajoznawcy interesujący i frapujący jest układ przestrzenny miasta przemysłowego wtopionego w zwarte kompleksy leśne.
Na uwagę zasługuje architektura odrębnych części miasta, przeznaczonych głównie na mieszkania: kadry kierowniczej, inżynierskiej, mistrzów, urzędników, robotników niewykwalifikowanych itd.
Zachowały się liczne budynki użyteczności publicznej: hotel, szkoły, dyrekcja zakładów. Obiekty mają interesujący wystrój i reprezentują popularny i modny w tamtych latach styl art-déco.
W dzielnicy Rozwadów (dawniej odrębnym i dużo starszym mieście) znajduje się Muzeum Regionalne. Jego zwiedzenie pomoże zrozumieć historię miasta i tajniki styku art-déco. W Muzeum znajduje się także punkt informacji turystycznej. Właśnie w tym punkcie można otrzymać folder z mapką prowadzącą do najcenniejszych obiektów art-déco tego wyjątkowego miasta.
Idea stworzenia szlaku turystycznego, ukazującego zabytki architektury art-déco w Stalowej Woli, powstała w odpowiedzi na podobną inicjatywę we Lwowie. Dzięki funduszom unijnym możliwe jest realizowanie transgranicznego projektu, już wzbudzającym zainteresowanie wśród znawców tej dziedziny, jednocześnie pokazującym Stalowa Wolę jako miasto mające coś do zaoferowania turystom.
Szlak można rozpocząć od zwiedzenia budynku Dyrekcji Naczelnej Huty (ul. E. Kwiatkowskiego), następnie warto obejrzeć przychodnię szpitalną (ul. Staszica), dawne liceum i gimnazjum (ul. Mickiewicza), hotel Hutnik, willę dyrektorską i dom urzędniczy (ul. Wyszyńskiego), przedwojenny hotel i blok urzędniczy (ul. Wolności), kolejną willę (ul. Skoczyńskiego i ul. Narutowicza), opływowy blok majstersko-robotniczy (ulice: Popiełuszki, 1 sierpnia, Hutnicza i Ofiar Katynia), oraz domki robotnicze (ul. Kilińskiego, ul. Bema).
(jpp)