Dzień Ekspercki POT/ XIX targi "Lato", Warszawa

Jak zarobić na usługach turystycznych. Kolejna odsłona

Gdy postrzeganie świata typowe dla artystów plastyków, projektantów, stylistów zastosuje się przy opracowaniu usług turystycznych, nabierają one nowego sensu, zachęcają do kreatywności, pobudzają twórczą wyobraźnię. Z kolei, jakim fenomenem zamożności może stać się oferta turystyki kulinarnej. Tym tematom poświęcone zostały zajęcia dla właścicieli, administratorów, osób zarządzających produktami turystycznymi oraz przedstawicieli lokalnych organizacji turystycznych w dniu eksperckim Polskiej Organizacji Turystycznej podczas targów Lato.

„Service design, czyli innowacja w projektowaniu usługi turystycznej". Nieoczekiwane zestawienie pojęć. Do niedawna. Service design zdobywa popularność. Termin ten oznacza innowacyjne podejście do projektowania usług, prowadzące do konkretnych rozwiązań w różnych sferach życia firm, instytucji lub organizacji - tworzenia innowacyjnych usług lub poprawy istniejących, lepszej organizacji pracy i większej użyteczności. Pomaga zwiększać przychody, ułatwia optymalizację kosztów działalności marketingowej i pozytywnie działa na wizerunek marki. Aby uruchomić tę skomplikowanie brzmiącą lawinę pozytywnych skutków, trzeba włączyć myślenie projektowe, czyli anglojęzyczne service thinking. Wystarczy kilka przykładów, aby terminy service desing i service thinking zostały oswojone i stały się oczywiste. Uczestników warsztatów POT wprowadzili w zawiłości owego procesu myślowego dwaj spece w tej trudnej dziedzinie Wojciech Ławniczak i dr Marcin Chłodnicki.

Proces projektowy w pigułce

Oto stacja benzynowa w RPA. Jak przyciągnąć do niej klientów, jak sprawić, aby o zatankowaniu w niej benzyny myśleli niczym o jednej z radośniejszych chwil w życiu. Właściciele stacji zaaranżowali przy dystrybutorach paliwa stanowiska niczym w pit-stopie Formuły 1, pozwalające kierowcom rozpędzać się po zatankowaniu z maksymalną prędkością na określonym i przygotowanym odcinku zjazdu ze stacji i tym samym uczestniczyć w konkursie na czas dnia triumfalnie wyświetlanym na specjalnych tablicach. Efekt przerósł oczekiwania właścicieli stacji. Klientów z żyłką sportową nie brakuje, i oni wybierają tę, a nie inne stację. Inny przykład. Placówki UMPQUA Bank Plaza w stanach Oregon, Waszyngton i Kalifornia, które w swoich salach recepcyjnych witają klientów wystrojem eleganckiego hotelowego lobby. Efekt obliczony jest na wygodę, relatywne spowolnienie czasu, zadomowienie się w świecie finansów, co wobec tradycyjnie bezosobowych, biurowo-sterylnych wnętrz innych banków procentuje u klienta rodzajem błogostanu prowadzącym do nastawienia lojalnościowego i podzielenia się tym wyjątkowym doznaniem z innymi. Efekt: wzrost liczby klientów.
Oto BlaBlaCar - największy europejski serwis łączący kierowców dysponujących wolnymi miejscami z osobami szukającymi transportu oraz towarzystwa podczas podróży, mówiąc inaczej to narzędzie do carpoolingu - nowoczesnego autostopu za pośrednictwem Internetu. Zasadą działania portalu wspólnych przejazdów jest dzielenie się przez kierowców kosztami swoich przejazdów z pasażerami. Z Warszawy do Turku w Finlandii, z Krakowa do Częstochowy, Z Gdyni do Ystad w Szwecji. Proszę bardzo.
To tylko trzy z wielu przykładów innowacyjnego myślenia o usłudze, kliencie i zysku. W dowolnej sferze życia. Co je łączy? Wojciech Ławniczak i dr Marcin Chłodnicki uzmysłowili słuchaczom, że service design wymaga „wyjścia zza biurka" i umiejętnego spojrzenia krytycznym okiem na rozwiązywany problem. Umiejętnego, bo będącego elementem zdroworozsądkowego procesu kreatywnego, wykorzystującego siłę tkwiącą w inteligencji emocjonalnej i empatii. Prowadzący podzielili proces myślenia projektowego na pięć czytelnych etapów:
- obserwuj / zrozum / poczuj
- zdefiniuj problem
- zaproponuj rozwiązanie
- twórz szybko prototypy
- testuj / zrób + poprawiaj.
Aby przenieść proces takiego rozumowania w sferę produktu turystycznego i związanych z nią usług, zaproponowali dwuosobowym grupom, na jakie podzielili uczestników warsztatów, zaprojektowanie dla partnera, w oparciu o jego dotychczasowe doświadczenia, satysfakcjonującej wizyty w muzeum. Punktem wyjścia było wysłuchanie potrzeb partnera, bo słuchanie innych to inwestycja, narzędzie, które można wykorzystać w codziennej pracy, aby móc poprawiać w oczach klienta wizerunek usługi czy marki. Proces myślenia projektowego został uruchomiony. Odpowiedzi na pytania, które legły u podstaw warsztatu w Dniu Eksperckim Polskiej Organizacji Turystycznej - Na czym powinna polegać innowacyjność w podejściu do produktów turystycznych? W jaki sposób wprowadzać do praktyki nowe, ulepszone metody tworzenia i promowania produktów turystycznych, zarządzania nimi i świadczenia usług klientom? - leżą już w gestii zainteresowanych.

Mamy asa w rękawie

„Fenomen turystyki kulinarnej – komu smakuje, komu się opłaca, jak tworzyć ofertę?" Tuzem dla Polski jest turystyka kulinarna. Stanowi sposób na biznes, na lokatę kapitału, na promocję i rozwój regionu, bo w każdym z nich tkwi w tym względzie potencjał nie do przeszacowania. Turystyka ta jest bowiem bardziej dochodowa niż uważana do tej pory za lokomotywę finansową - turystyka konferencyjna - udowadniał Hubert Gonera, znany w branży marketingu miejsc właściciel agencji marketingowej Landbrand i ekspert w zakresie promocji miast i regionów.
Przykłady aż się skrzyły od smaków, zapachów, i dochodów w tle.
Lubuskie. Pałac Mierzęcin pod Zieloną Górą proponujący Wellness & Wine Resort. Wino jest tu pasją i stylem życia. Jako jedyny w Polsce obiekt tego typu Pałac posiada własną winnicę, przetwórnię i piwnicę winną. Cenne właściwości smakowe oraz znany od wieków dobroczynny wpływ owoców winogron na zdrowie i urodę stał się dla jego właścicieli inspiracją do stworzenia unikalnej oferty pobytowej zarówno dla osób lubiących aktywny wypoczynek, jak i ceniących spokój, dla rodzin z dziećmi czy klientów biznesowych. Miejscowe wina doskonale komponują się z daniami kuchni polskiej i europejskiej, serwowanymi w restauracjach, korzystających z unikatowych lokalnych produktów, takich jak rukiew wodna.
Pomorskie. Karczma Piwna Gdańsk Bowke - miejsce, w którym można poczuć portowy klimat sprzed 200 lat, rozkoszując się smakiem polskiej kuchni i najlepszych trunków. W restauracji „Gdański Bowke" każdego dnia kucharze wkładają całą swoją pasję i umiejętności w przygotowanie wyjątkowych potraw, które – jak wieść niesie - zadowalają największych nawet smakoszy i amatorów tradycyjnych, polskich smaków. Na łasuchów czekają pyszne praliny wypełnione likierem Goldwasser oraz doskonała aromatyczna kawa przygotowana z dbałością o najmniejszy nawet szczegół. Piwosze degustują piwo z regionalnych browarów, w tym naturalne, niepasteryzowane piwo „Gdański Bowke", warzone specjalnie przez mały, rodzinny browar, z uwzględnieniem wielowiekowych tradycji najlepszych gdańskich piwowarów.
Warszawa. Atelier Amaro - pierwszy polski lokal z gwiazdką Michelin, przyznaną w 2013 roku i nadal jedyny w kraju, który może się pochwalić tym tytułem. Restauracja bardzo elitarna, elegancka, dla osób, które ciągle poszukują nowych wrażeń smakowych. Wizyta w Atelier Amaro to przeżycie dla zmysłów. Kuchnia molekularna i kucharz, korzystający z tego, co odkrył naukowiec, czyli Wojciech Modest Amaro, najwybitniejszy polski kreator smaku zadziwia gości w swojej nowej restauracji. Dania są bardzo kreatywne, przygotowywane ze świeżych, sezonowych składników, z wymyślnymi dodatkami, jak np. popiół z siana. Ta kuchnia ma bawić również wizualnie. Dymiące kiełki grochu przygotowane w ciepłym azocie. Tatar z sarny, ze świeżo tartym chrzanem, solą morską, owocami czarnego bzu, brusznicą, arbuzem wódką aromatyzowanym, podgrzybkami marynowanymi w cytrynie, lodami z aronii z estragonem, olejem z lnu i siekanym szczawiem. Rozkosz dla podniebienia za stosowna cenę, ale zdecydowanie warto.
To tylko trzy przykładowe perełki kulinarne. A jest ich wiele. Inicjatywy szerzej pomyślane to szlaki kulinarne, które sukcesywnie opasują Polskę wzdłuż i wszerz. Przypomnijmy kilka. Szlak Kulinarny „Śląskie Smaki", który tworzą restauracje i lokale gastronomiczne serwujące dania regionalne przygotowywane według tradycyjnych receptur, pokazujące to, co w miejscowej kuchni najlepsze. Podróżując Szlakiem można skosztować typowej kuchni śląskiej, ale również jurajskiej, zagłębiowskiej, czy beskidzkiej i przekonać się jak bardzo różnorodne są w niej smaki. Warto spróbować typowej kuchni śląskiej: rolady z kluskami i modrą kapustą, wodzionki czy hekeli, ale również potraw mniej znanych: gałuszek, gęsich pipek, kućmoka i kurziny.
Małopolski Szlak Oscypkowy, który łączy 31 bacówek, pozwala nie tylko spróbować świeżych wyrobów z mleka owczego (oscypka, bryndzy, bundzu, żentycy i redykołek), ale i poznać metody ich produkcji. Bacówki na Szlaku Oscypkowym: Kuźnice, Kalatówki, Bacówka pod Reglami, Dolina Chochołowska, Dolina Kościeliska, Bustryk, Baligówka, Turbacz, Czorsztyn, Jaworki, Nowy Targ Lotnisko, Dursztyn, Kowaniec, Leśnica, Gliczarów Górny, Biały Dunajec – Lubelki, Łapsze Wyżne, Łapsze Niżne, Zarymbek Wyżny, Brzegi, Murzasichle, Polana Rusinowa, Wierchomla, Ratułów, Zubrzyca Górna, Konina, Biała Środkowa.
Szlak Kulinarny Ponidzia i Powiśla, którym kieruje CIT w Busku Zdroju, gdzie prezentowane są miejsca, w których można kosztować regionalnych produktów i potraw pochodzących z gospodarstw agroturystycznych oraz niewielkich firm, zajmujących się produkcją żywności tradycyjnymi metodami: miodu wełeckiego, zupy czosnkowej, pączków z Widuchowy, wędlin z pieca chlebowego, galusa, kaszanki-szarbianki czy dżemu z marchwi, wina czereśniowego i morawiańskiego, anyżówki, śliwowicy. Szlak obejmuje Busko-Zdrój, Solec-Zdrój, Stopnicę, Pacanów i Europejskie Centrum Bajki, gminę Czarnocin ze zborem ariańskim, Opatowiec, Skansen Wsi Polskiej Morawiany, malowaną wieś, czyli Zalipie i Wiślicę.
Przykłady można by mnożyć. Są przecież jeszcze miejskie szlaki kulinarne. Białostocki Szlak Kulinarny, prezentujący bogactwo województwa podlaskiego, tygiel wpływów kuchni litewskiej, białoruskiej, rosyjskiej, tatarskiej, żydowskiej i ukraińskiej. Najczęstszymi składnikami regionalnych potraw są tu ziemniaki i grzyby, a najbardziej znane z lokalnych specjałów to babka ziemniaczana, kartacze i kiszka ziemniaczana. Szlak walczy o przypomnienie dawnej chwały pieczywa żydowskiego o nazwie „białys", które przed wojną było najpopularniejszym specjałem białostockim sprzedawanym wprost z ulicy. Dziś białys cieszy się nadal ogromną popularnością, lecz nie na Podlasiu, tylko w Nowym Jorku.
Szlak Kulinarny Centrum Gdyni – pomysł promujący zwiedzanie miasta w bliskiej relacji z dobrą kuchnią. Lokale na szlaku to przede wszystkim restauracje o gdyńskim rodowodzie, podobnie jak sama Gdynia zrodzone z „morza i marzeń". Dla właścicieli stanowią prawdziwą pasję i miłość, wyrażaną jakością i pomysłowością oferty kulinarnej oraz oryginalnym wystrojem.
W Gdańsku w 2013 roku zainaugurowano już działanie szlaku kulinarnego. Inicjatywy gonią inicjatywy: Noc Restauracji – impreza, w której udział biorą wyselekcjonowane, autorskie restauracje z polskich miast, reinterpretujące regionalne składniki i receptury kulinarne. Projekt „Kulinarny Poznań", promujący ofertę jakościowych restauracji w Poznaniu. Pomysłodawcą i organizatorem wielu z wymienionych inicjatyw jest właśnie niestrudzony prekursor wykorzystania kulinariów w brandingu i turystyce Hubert Gonera.

11 grudnia 2013 roku czterdzieści osób, wśród nich twórcy szlaków kulinarnych, restauratorzy, hotelarze, przedstawiciele przedsiębiorstw turystycznych, izb gospodarczych, agencji i stowarzyszeń, resortu rolnictwa i rozwoju wsi, samorządów, regionalnych organizacji turystycznych - wzięło udział w spotkaniu, na którym podjęto wstępne ustalenia dotyczące powołania z inicjatywy Polskiej Organizacji Turystycznej, konsorcjum polskich szlaków kulinarnych. W rozumieniu filozofii rozwoju krajów Unii Europejskiej reprezentowanej przez Komisję Europejską, konsorcja stanowią ten typ powiązań, który sprawdza się we współczesnej gospodarce najlepiej. Na realizację projektów zgłaszanych przez konsorcja będą w najbliższej perspektywie finansowej przede wszystkim kierowane środki unijne.

Jak przypomniała moderująca spotkanie Anna Księżnik, kierowniczka sekcji w Departamencie Rozwoju Regionalnego POT, przyszłoroczna edycja konkursu Komisji Europejskiej na Najlepsze Europejskie Destynacje Turystyczne EDEN, koordynowanego w Polsce przez Polską Organizacje Turystyczną, poświęcona będzie promowaniu miejsc i obszarów turystycznych w Europie wyróżniających się ofertą gastronomiczną. Intensywna promocja konkursu, udział regionów prezentujących szlaki kulinarne i właścicieli obiektów słynących z dobrej kuchni, powinno spopularyzować turystykę kulinarną w większym niż dotąd stopniu. Turystyka kulinarna może stać się polskim hitem. Do konkursu mogą przystąpić także laureaci ubiegłorocznych edycji. W gronie faworytów znajdą się między innymi biorący udział w Dniu Eksperckim Lucyna i Arkadiusz Okoniowie, właściciele pensjonatu Uroczysko Zaborek z Janowa Podlaskiego, laureata nagrody internautów w edycji konkursu EDEN w 2013 roku.
------------------
Wojciech Ławniczak - doradca specjalizujący się w obszarze B2B, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień związanych z usługami. Doradza polskim małym i średnim przedsiębiorcom oraz sektorowi publicznemu w rozwoju, realizując projekty, w których ramy wyznaczają strategie, marka, innowacje i service design. Jego klientami byli m.in. Europejski Bank Innowacyjny, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ministerstwo Infrastruktury. Wykłada na kierunku Innowacyjne Zarządzanie Marką w Wyższej Szkole Bankowej w Poznaniu oraz Wrocławiu, a także w Szkole Biznesu Politechniki Warszawskiej. Jest członkiem Instytutu Biznesu Rodzinnego, Inicjatyw Firm Rodzinnych oraz The Chartered Institute of Marketing. Współorganizator projektu Global Service Jam w Polsce.

Dr Marcin Chłodnicki - wykładowca Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu oraz członek Sernice Design Network, European Academy of Marketing i współzałożyciel SDN Polska. Stworzył metodologię wzornictwa usług (service design management) dla Instytutu Wzornictwa Przemysłowego. Członek jury konkursu Dobry Wzór i autor kilkudziesięciu artykułów naukowych, poradnikowych i kilku książek. Współpracuje z projektantami na całym świecie, przy tworzeniu banków, ubezpieczeń, sieci handlowych, salonów dla telekomów oraz kancelarii prawnych i podatkowych, poradni lekarskich. Inicjator projektu Global Service Jam w Polsce oraz kierownik studium podyplomowego Sernice Design w sektorach kreatywnych na UE w Poznaniu.

Hubert Gonera - właściciel firmy Landbrand, wyspecjalizowanej w budowaniu marek miejsc i kreacji produktów turystycznych. Pomysłodawca i organizator Nocy Restauracji, imprezy, w której udział biorą wyselekcjonowane, autorskie restauracje z polskich miast reinterpretując regionalne składniki i receptury kulinarne. Współtwórca miejskich szlaków kulinarnych w Gdyni – „Szlak Kulinarny Centrum Gdyni" oraz Białymstoku „Białostocki Szlak Kulinarny". Pomysłodawca i operator projektu „Kulinarny Poznań", promującego ofertę jakościowych restauracji w Poznaniu. Organizator Akademii Kulinarnego Poznania, w ramach której najlepsi szefowie kuchni w mieście szkolą w swoich restauracjach. Pomysłodawca projektu „Kolej na Wielkopolskie Smaki" łączącego wysokiej jakości gastronomiczny produkt regionalny ze zrównoważoną turystyką. Ekspert Konsorcjum „Polskie Szlaki Kulinarne" akredytowanego przy Polskiej Organizacji Turystycznej. Autor kilkudziesięciu strategii i programów rozwoju turystyki dla jednostek samorządu terytorialnego i organizacji turystycznych z terenu całego kraju.